Mùi và vị là hai yếu tố cảm quan rất quan trọng quyết định đến việc người dùng có sẵn sàng sử dụng nước uống hay không. Dù nguồn nước đạt chuẩn an toàn về mặt vi sinh và hóa lý, nếu có mùi hôi, vị đắng, mặn, tanh hoặc clo nồng nặc thì vẫn bị đánh giá là “không dùng được”. Đối với các hộ gia đình, điều này ảnh hưởng đến thói quen uống nước và sinh hoạt hàng ngày. Còn trong môi trường kinh doanh dịch vụ – như quán cà phê, nhà hàng, khách sạn – nước có mùi lạ có thể làm giảm trải nghiệm khách hàng, ảnh hưởng đến uy tín và chất lượng sản phẩm.
Nguồn gốc gây mùi vị khó chịu trong nước
Có nhiều nguyên nhân khiến nước sinh hoạt có mùi hoặc vị bất thường. Phổ biến nhất là do clo và chloramine, các chất khử trùng thường được sử dụng trong xử lý nước máy. Dù có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nhưng clo thường để lại mùi hắc nồng, gây khó chịu rõ rệt, đặc biệt khi nước được đun sôi hoặc dùng để pha chế.
Một nguyên nhân khác là khoáng chất tự nhiên trong nước ngầm như canxi, magie, sắt hoặc natri – có thể tạo vị đắng, chát hoặc mặn. Riêng ở các vùng ven biển, tình trạng xâm nhập mặn càng làm tăng nguy cơ nước có vị mặn hoặc lợ. Ngoài ra, khi nước được lấy từ hồ chứa, hiện tượng tảo nở hoa hoặc thực vật phân hủy cũng có thể gây ra mùi mốc, mùi bùn hoặc mùi tanh tùy theo mùa.

Tại Việt Nam, ở nhiều vùng nông thôn, nước giếng khoan chứa hàm lượng sắt cao, khiến nước có mùi tanh nhẹ và dễ để lại ố vàng trên đồ dùng sinh hoạt – một dấu hiệu cho thấy nước có vấn đề về cảm quan, dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm về mặt sức khỏe.
Mùi vị và tác động đến sinh hoạt
Dù không gây bệnh trực tiếp trong hầu hết các trường hợp, nước có mùi vị lạ lại ảnh hưởng lớn đến tâm lý và thói quen sử dụng nước của người dân. Trẻ em và người cao tuổi – những đối tượng nhạy cảm – thường ngại uống nước nếu thấy có mùi bất thường. Điều này dẫn đến thói quen uống ít nước, làm giảm khả năng thanh lọc cơ thể.

Trong môi trường dịch vụ, nước có mùi clo hoặc vị lạ có thể ảnh hưởng đến chất lượng đồ uống, món ăn, làm giảm sự hài lòng của khách hàng. Đặc biệt, các quán cà phê và nhà hàng sử dụng nước có mùi clo sẽ nhận thấy rõ hương vị cà phê hoặc trà bị biến đổi. Điều này vô tình làm giảm giá trị thương hiệu và trải nghiệm khách hàng, dủ nguyên nhân đến từ nước chứ không phải nguyên liệu hay cách pha chế.
Giải pháp xử lý mùi vị trong nước hiệu quả
Để cải thiện mùi vị nước sinh hoạt, giải pháp được khuyến nghị hàng đầu là lọc bằng than hoạt tính – loại vật liệu có khả năng hấp phụ cực mạnh đối với các hợp chất gây mùi và vị lạ, đặc biệt là clo, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, và chất gây mùi từ thực vật phân hủy.
Đối với hộ gia đình, nên lắp hệ thống lọc đầu nguồn sử dụng cát thạch anh, than hoạt tính, sau đó kết hợp với máy lọc RO để nâng cao độ tinh khiết và loại bỏ hoàn toàn mùi vị khó chịu. Với doanh nghiệp, khách sạn hay nhà hàng, có thể lựa chọn hệ thống lọc tổng công suất lớn tích hợp đèn UV để xử lý đồng thời các vấn đề về mùi, vị và vi sinh.
Trong một số trường hợp phức tạp như nhiễm mặn, nhiễm sắt hoặc mùi do tảo, có thể cần đến hệ thống lọc chuyên dụng được thiết kế riêng theo từng điều kiện nguồn nước cụ thể.
Lưu ý quan trọng dành cho người dùng Việt Nam
Người dùng nên kiểm tra chất lượng nước định kỳ, nhất là khi sử dụng nước giếng khoan hoặc sinh sống tại khu vực có nguy cơ nhiễm mặn, nhiễm phèn hoặc thay đổi chất lượng nước theo mùa. Đồng thời, khi chọn mua thiết bị lọc nước, hãy ưu tiên những sản phẩm có chứng nhận chất lượng từ Bộ Y tế (QCVN) để đảm bảo độ an toàn và hiệu quả thực sự.
Bên cạnh đó, cần tránh nhầm tưởng rằng nước đun sôi để nguội sẽ loại bỏ được mùi – vì thực tế, nhiều chất gây mùi không bị phân hủy khi đun mà có thể trở nên rõ ràng hơn nếu để lâu. Việc xử lý tận gốc vẫn cần đến thiết bị lọc đúng kỹ thuật.
Kết luận
Vấn đề mùi vị trong nước tuy không phải là nguy cơ cấp tính, nhưng ảnh hưởng của nó đến sức khỏe, trải nghiệm và chất lượng sống là điều không thể bỏ qua. Việc đầu tư vào một hệ thống xử lý nước phù hợp không chỉ giúp loại bỏ cảm giác khó chịu mà còn góp phần nâng cao sức khỏe, sự an tâm và hình ảnh chuyên nghiệp cho gia đình cũng như các đơn vị kinh doanh.
