Chất lượng nước sinh hoạt ngày càng bị đe dọa bởi ô nhiễm môi trường xung quanh. Nguồn nước đi qua các đường ống tổng trong các tòa chung cư thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng do tích tụ chất bẩn, cặn bã trong suốt nhiều năm. Điều này khiến cho nước dù đã qua quy trình xử lý tại nhà máy vẫn không thể hoàn toàn loại bỏ hết các tạp chất, hóa chất độc hại và kim loại nặng. Kết quả là khi nước được đưa vào các căn hộ, nó vẫn mang theo những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe của cư dân. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện rõ hơn về tình trạng nhiễm kim loại nặng trong nước sinh hoạt chung cư và cung cấp những giải pháp xử lý an toàn để bảo vệ sức khỏe người dùng.
1. Thực trạng đáng báo động về nước chung cư nhiễm kim loại nặng
Một vấn đề đang ngày càng trở nên nghiêm trọng là nguồn nước sinh hoạt tại các khu chung cư ở những thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM bị nhiễm kim loại nặng ở mức độ cao.
Không khó để nhận ra tình trạng nước tại nhiều chung cư có màu đục, chuyển từ nâu sang vàng, hoặc có lớp cặn đen bám lại khi xả từ vòi sen hay chậu rửa. Đây là dấu hiệu rõ ràng của sự ô nhiễm do kim loại nặng. Các chất như sắt, mangan, asen, đồng, chì, thủy ngân… đều có thể là thủ phạm khiến nước bị ô nhiễm. Những kim loại này, dù có mức cho phép rất nhỏ trong nước, nhưng khi vượt quá mức an toàn chỉ một chút thôi cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hơn nữa, vì kim loại nặng không được cơ thể tiêu hóa mà tích tụ lại, chúng sẽ gây ra những bệnh lý khó chữa và nguy hiểm.
2. Nguyên nhân khiến nước chung cư bị nhiễm kim loại nặng
2.1. Ô nhiễm nước đầu nguồn do nước thải
Nguồn nước cung cấp cho các khu chung cư chủ yếu là từ các mạch nước ngầm, sông, suối tự nhiên. Tuy nhiên, những khu vực gần các khu công nghiệp, nơi khai thác khoáng sản, hay những khu dân cư đông đúc rất dễ bị ô nhiễm kim loại nặng. Những chất này thường rò rỉ vào nguồn nước từ các hoạt động sản xuất công nghiệp, nước thải đô thị, hay từ các bãi rác thải không được xử lý đúng cách.
2.2. Hệ thống chứa nước không đảm bảo vệ sinh
Hầu hết các chung cư hiện nay sử dụng hệ thống hầm chứa và bồn chứa nước trên nóc tòa nhà. Tuy nhiên, vì thiếu sự bảo trì và vệ sinh định kỳ, các bồn chứa này dễ dàng bị tích tụ cặn bẩn, khiến nước cũ tồn đọng và pha trộn với nước mới. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến nước bị nhiễm kim loại nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cư dân.
2.3. Thiết bị bơm và đường ống nước bị ăn mòn
Nước trong chung cư cũng có thể bị nhiễm kim loại nặng do các thiết bị bơm, đường ống nước hay hệ thống cáp ngầm bị ăn mòn sau một thời gian sử dụng. Khi các thiết bị này xuống cấp, chúng có thể giải phóng kim loại nặng vào trong nguồn nước, làm gia tăng nguy cơ ô nhiễm.
3. Tác hại khi sử dụng nước nhiễm kim loại nặng ở chung cư
Khi nước trong chung cư bị đổi màu, có mùi khó chịu, đó thường là dấu hiệu của sự nhiễm kim loại nặng. Các kim loại như sắt, đồng, thủy ngân, asen, crom, mangan… khi xâm nhập vào cơ thể qua việc uống nước hay chế biến thực phẩm, sẽ gây ra nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe.
Khi các kim loại nặng tích tụ trong cơ thể, chúng có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng đối với các cơ quan, đặc biệt là não bộ và hệ cơ. Kim loại nặng tác động trực tiếp lên màng tế bào, làm gián đoạn quá trình phân chia ADN, gây ra các dị tật bẩm sinh, thai chết lưu và các bất thường về phát triển ở thế hệ sau. Ngoài ra, chúng còn làm giảm khả năng trao đổi chất trong cơ thể, gây khó khăn trong việc hấp thu dinh dưỡng và thải bỏ chất thải, từ đó làm suy giảm sự phát triển của cơ thể.
Khi bị nhiễm độc kim loại nặng, người dân có thể gặp phải những triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, và da xuất hiện những vết nám, sạm màu bất thường. Một số người còn có thể mắc các bệnh như tiểu đường, viêm bàng quang, bệnh tim mạch, và loét chân tay. Kim loại nặng cũng ảnh hưởng đến sự chuyển hóa canxi trong cơ thể, dẫn đến các bệnh về xương như loãng xương, đau nhức khớp, viêm khớp, hay thậm chí là biến dạng xương.
Hệ hô hấp cũng không tránh khỏi tác động từ kim loại nặng, khiến người dùng có thể gặp phải viêm mũi, mất khứu giác. Đặc biệt, những kim loại nặng như asen, chì, và thủy ngân, khi có mặt với hàm lượng vượt quá mức cho phép trong nước, sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư nguy hiểm như ung thư da, ung thư dạ dày, ung thư vòm họng…