Hóa chất Perfluoro (PCS) trong nước – Nguồn gốc, nguy cơ và giải pháp xử lý Việt Nam

Trong những năm gần đây, các hóa chất nhân tạo như Perflourochemicals (PFCs) – hay còn gọi là PFAS – ngày càng được chú ý vì tính bền vững trong môi trường và tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. Tại Việt Nam, ô nhiễm PFCs bắt đầu trở thành vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt ở các vùng có hoạt động công nghiệp và tái chế hóa chất mạnh.

PFCs là gì?

PFCs (Perflourochemicals) là nhóm hóa chất nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp nhờ đặc tính chống dính, chống nước và chịu nhiệt. Chúng có mặt trong nhiều sản phẩm quen thuộc như:

• Chảo chống dính (Teflon)
• Vải chống thấm
• Thảm trải sàn
• Bao bì thực phẩm (hộp đựng pizza)
• Chất chữa cháy, đặc biệt tại sân bay

Sau khi sử dụng, PFCs có thể thấm vào đất và nước thông qua chất thải công nghiệp, nước rỉ rác từ bãi chôn lấp, và nước thải từ khu vực sân bay.

Tại Việt Nam, ô nhiễm PFCs tập trung nhiều ở các khu công nghiệp lớn như Hưng Yên, Bình Dương và những nơi gần nhà máy hóa chất tại Đồng Nai, Hải Phòng.

Tính chất và độ nguy hiểm của PFCs

PFCs là nhóm hóa chất không phân hủy sinh học, tức là chúng tồn tại rất lâu trong môi trường và cơ thể sinh vật. Đặc điểm cấu tạo với liên kết carbon–fluorine cực kỳ bền khiến chúng khó bị phá vỡ bằng các phương pháp xử lý nước thông thường.

Chúng có tính kỵ nước – ưa dầu, rất lý tưởng để tạo lớp phủ không thấm nước hoặc dầu. Tuy nhiên, chính đặc tính này cũng làm cho PFCs dễ tích tụ trong cơ thể con người qua đường nước uống và thực phẩm. Hai đại diện phổ biến nhất của nhóm PFCs là:

• PFOA (Perfluorooctanoic Acid)
• PFOS (Perfluorooctane Sulfonate

Cả hai đều thuộc nhóm PFAS – nhóm hóa chất đang bị kiểm soát chặt tại nhiều quốc gia do mức độ độc hại.

Tác động sức khỏe và quy định mới

Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chứng minh mối liên hệ giữa phơi nhiễm PFAS và các bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm:

• Ung thư tuyến giáp và tinh hoàn
• Rối loạn chuyển hóa cholesterol
• Bệnh thận mãn tính
• Giảm khả năng sinh sản và rối loạn nội tiết

Trước mối nguy đó, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) vào tháng 4 năm 2024 đã giảm ngưỡng cho phép của PFAS xuống mức cực thấp: PFOA/PFOS: Từ 70 PPT (2016) xuống còn 4 PPT (2024)

Tại Việt Nam, QCVN 01:2018/BYT hiện chưa có quy định cụ thể về PFAS, tuy nhiên Bộ Y tế đã khuyến cáo người dân tại các vùng gần khu công nghiệp, nhà máy hóa chất, sông Thị Vải, sông Sài Gòn nên kiểm tra nước định kỳ để kịp thời xử lý.

Giải pháp loại bỏ PFCs/PFAS tại Việt Nam

Lọc than hoạt tính hạt (GAC)

Than hoạt tính dạng hạt có khả năng hấp phụ hiệu quả các PFAS chuỗi dài như PFOA, PFOS. Giải pháp này thích hợp cho cả hộ gia đình và doanh nghiệp, đặc biệt tại những nơi gần khu công nghiệp.

Hệ thống lọc tổng đầu nguồn có tích hợp GAC đã được ứng dụng thực tế tại nhiều khu công nghiệp ở Đồng Nai, mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc xử lý nước nhiễm PFAS.

Vật liệu trao đổi ion (IXR)

Với những nguồn nước giếng khoan có chứa PFAS chuỗi ngắn, phương pháp trao đổi ion là lựa chọn phù hợp. IXR sử dụng các hạt nhựa đặc biệt để thay thế ion PFAS trong nước, giúp loại bỏ triệt để các chất ô nhiễm khó xử lý bằng than hoạt tính.

Dịch vụ tư vấn và giải pháp theo từng vùng

Thế Giới Lọc Tổng hiện cung cấp dịch vụ khảo sát, phân tích mẫu nước và đề xuất giải pháp xử lý tùy chỉnh cho từng khu vực hoàn toàn miễn phí. Nhờ sự am hiểu về nguồn nước tại Việt Nam, kết hợp với hơn 16+ năm kinh nghiệm trong ngành lọc nước, Thế Giới Lọc Tổng có thể xử lý bất kỳ nguồn nước khó nào, mang lại một nguồn nước sạch sâu, chuẩn an toàn cho hoạt động sinh hoạt của quý khách.

Kết luận

Ô nhiễm PFCs/PFAS là vấn đề mới nhưng đang dần trở nên nghiêm trọng tại Việt Nam. Việc chủ động kiểm tra nguồn nước và áp dụng hệ thống lọc tổng phù hợp là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe và môi trường sống.

Bên cạnh đó có thể tham khảo các loại hệ thống lọc tổng đầu nguồn phù hợp với từng loại nhà: 

• Top 3 hệ thống lọc tổng bảo vệ thiết bị & đường ống cho nhà phố, shophouse
• Top 4 hệ thống lọc tổng đầu nguồn ẩn gọn, cao cấp cho biệt thự hiện đại
• Top 3 hệ thống lọc tổng đầu nguồn nhỏ gọn cho chung cư
• Top 5 hệ thống lọc tổng đầu nguồn dành cho nhà hàng, khách sạn, resort, doanh nghiệp… năm 2025
• Top 3 lọc tổng đầu nguồn dành cho dinh thự, lâu đài, biệt phủ năm 2025

Thế Giới Lọc Tổng

Xem các bài viết khác của tác giả