Nitrat trong nước – Mối nguy hiểm tiềm ẩn và giải pháp xử lý hiệu quả

Nước ngầm là nguồn cung cấp chính cho sinh hoạt và sản xuất tại nhiều vùng ở Việt Nam. Tuy nhiên, đi kèm với đó là nguy cơ tồn dư các hợp chất hóa học, trong đó Nitrat (NO₃) là một trong những chất ô nhiễm đáng quan tâm nhất hiện nay. Không màu, không mùi và không vị, Nitrat rất dễ bị bỏ qua nhưng lại có thể để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.

Nguồn gốc Nitrat trong nước

Nitrat tồn tại tự nhiên trong môi trường, chủ yếu hình thành từ quá trình phân hủy protein, phân gia súc, nước tiểu và các hợp chất chứa nitơ khác. Khi mưa hoặc tuyết tan, Nitrat từ bề mặt đất dễ dàng thẩm thấu xuống tầng nước ngầm, làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.

Tại Việt Nam, nguồn gốc Nitrat trong nước ngầm khác nhau tùy theo khu vực:

• Miền Bắc: Các vùng trồng trọt tập trung như Hà Nội, Bắc Ninh sử dụng lượng lớn phân bón hóa học. Việc sử dụng quá mức và không đúng cách dẫn đến tồn dư Nitrat trong đất, từ đó ngấm vào nguồn nước ngầm.
• Miền Trung: Các tỉnh như Ninh Thuận, Bình Thuận có khí hậu khô hạn, ít mưa. Nước giếng khoan tại đây thường không được pha loãng đầy đủ, dẫn đến tích tụ Nitrat cao theo thời gian.
• Miền Nam: Hoạt động nuôi trồng thủy sản quy mô lớn, cùng với chất thải từ các khu công nghiệp ở đồng bằng sông Cửu Long góp phần làm gia tăng nguy cơ ô nhiễm Nitrat.

Tác động của Nitrat đến sức khỏe

Nitrat trong nước uống gây ra rủi ro sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi. Một trong những hậu quả phổ biến là hội chứng “em bé xanh” (methemoglobinemia) – tình trạng máu không thể vận chuyển đủ oxy, dẫn đến da trẻ chuyển xanh tím, khó thở, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Ở người trưởng thành, tiếp xúc lâu dài với Nitrat ở nồng độ cao có thể góp phần gây ra một số bệnh mãn tính, ảnh hưởng đến hệ tim mạch, tiêu hóa và chức năng gan thận. Theo quy định hiện hành:

• Tiêu chuẩn Việt Nam (QCVN 01:2018/BYT) quy định giới hạn tối đa cho Nitrat trong nước sinh hoạt là 50 mg/L.
• Khuyến nghị của WHO cũng giữ giới hạn dưới 50 mg/L, nhưng đối với trẻ sơ sinh, mức an toàn nên dưới 10 mg/L.

Giải pháp loại bỏ Nitrat trong nước

Lắp đặt hệ thống lọc tổng đầu nguồn là giải pháp hiệu quả cho những nguồn nước có nồng độ Nitrat cao. Công nghệ trao đổi ion sử dụng hạt nhựa đặc biệt để hấp phụ và loại bỏ ion Nitrat ra khỏi nước. Hệ thống phù hợp cho hộ gia đình, trang trại, doanh nghiệp và cơ sở sản xuất. Giải pháp này đang được triển khai rộng rãi tại:

• Miền Bắc: các vùng chăn nuôi, làng nghề sử dụng nhiều phân bón và có lượng chất thải hữu cơ lớn.
• Miền Nam: các khu công nghiệp, vùng nuôi trồng thủy sản.

Thế Giới Lọc Tổng hiện cung cấp giải pháp xử lý nước theo đặc thù từng khu vực:

• Miền Bắc: Hệ thống lọc tổng phù hợp với nước nhiễm Nitrat do phân bón và chất thải làng nghề.
• Miền Trung: Giải pháp chuyên biệt cho các vùng sử dụng giếng khoan, nguồn nước khó pha loãng.
• Miền Nam: Hệ thống xử lý kết hợp lọc sinh học và đèn UV cho vùng nuôi trồng thủy sản và khu công nghiệp.

Kết luận

Nitrat là một nguy cơ tiềm ẩn trong nước sinh hoạt, đặc biệt đáng lo ngại với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Việc đầu tư hệ thống lọc phù hợp không chỉ giúp đảm bảo an toàn sức khỏe mà còn nâng cao chất lượng sống cho cả gia đình. Kiểm tra nguồn nước định kỳ và lắp đặt hệ thống xử lý chuyên sâu là bước đi cần thiết trong bối cảnh môi trường nước ngày càng bị đe dọa như hiện nay.

Thế Giới Lọc Tổng

Xem các bài viết khác của tác giả